فیلم اول ساختن همیشه واسه هر کارگردانی مهم بوده و شروع دوران فیلمسازی اونو تشکیل میدهد. خیلی از کارگردانان جوری در فیلم اول خود میدرخشند که پا گذاشتن به دنیای فیلم دوم خود رو یه کابوس میدانند و بسیاری هم میتونن با قدم به قدم پیشرفت به سینمایی برسن که در اون صاحب سبک باشن. در سینمای جهان استیون اسپیلبرگ رو داریم که در جوونیاش فیلم «دوئل» رو ساخت و بعد با ساخت «آروارهها» به معروفیت جهانی رسید و یا کوئنتین تارانتینو که بعد از فیلم اولش یعنی «سگدانی»، «پالپ فیکشن» رو ساخت که هنوزم عدهای اونو بهترین فیلمش میدانند.
خیلی از بازیگران و سینماگران هم در وقتی تصمیم میگیرند که وارد وادی فیلمسازی شن و بعضی از اونا میتونن در پشت دوربین هم خودی نشون بدن و بعضی بهتر می دونن که در همون جلوی دوربین کار خودشون رو ادامه. آل پاچینو و رابرت دنیرو و حتی جک نیکلسون با اینکه فیلمهای تقریبا خوبی رو هم کارگردانی کردن اما در آخر به عنوان بازیگر قوی در یادها موندهان ولی شخصی مثل کلینت ایستوود ثابت کرده که میتونه پشت دوربین بیشتر استعداد خود رو شکوفا کنه.
فیلم اولی ساختن بازیگران هم دنیایی داره که طرفداران اون و نگاه بیتعدادی از علاقهمندان روی اونا زومه تا ببینن فلان بازیگر چیجوری در صندلی کارگردانی رفتار میکنه.
فیلمهای اول کارگردانان در کشورمون از سومین دوره جشنواره فیلم فجر جایگاه خاصی پیدا کردن ولی از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۰ از دور رقابتها خارج شدن تا اینکه با شروع دهه هشتاد شمسی دوباره هیات داوری مستقلی روی انتخاب اونا نظارت کرد و چرخ دور فیلمهای اول دوباره جرخید. دو سال گذشته بود که بخش جداگونه فیلم اول از جشنواره حذف شد و سیمرغ بلورینی واسه اون در نظر گرفته شد که به صورت افتخاری به وسیله هیات داوران اعطا میشه.
دیروز اعضای داوران این دو از جشنواره اسامی ده فیلم راه یافته به بخش نگاه نو رو معرفی کردن؛ لیستی که عناوین جالبی در خود جای داده و نگاه خلاصه به اونا خالی از لطف نیس.
پولاد کیمیایی با فیلمی به جفت و جور کنندگی پدرش پا به میدون رقابت گذاشته و فیلم «زهر مار» از کمدین کشورمون جواد رضویان در این لیست جا خشک کرده. هم اینکه همایون غنی زاده از دنیای تئاتر به فیلمسازی روی آورده و موارد دیگری که در ادامه به همه آثار نیم نگاهی داریم؛ فیلمهایی که به وسیله هیات داوران هفت نفره مردونه جشنواره امسال انتخاب شدن.
پالتو شتری
پالتو شتری در خلاصه داستانی که به جشنواره ارائه کرده این جملات رو نوشته: فیلم در مورد یه دانشجوی فلسفه س که یه پالتو از پدرش به ارث برده که با پوشیدنش فکرا وسوسه آمیز و موذیانه به سراغش میاد. «اگه دشمنید به چه دلیل اینقدر با هم می پرید؟ اگه دوستید به چه دلیل اینقدر به هم می پرید؟» کارگردان فیلم علی میرزاییه، شخصی که پیشتر در فیلمنامه نویسی دستی داشته و آثاری چون گشت ارشاد (قسمت اول) و فیلم «در مدت معلوم» رو نوشته، دو اثری جنجالی که تابوشکنیهایی در خود داشتن و خط قرمزها رو تا حدی رد کرده بودن. به خاطر همین هم به نظر میرسد که فیلم جدیدش که با در نظر گرفتن ترکیب بازیگران و نام و دیگه وجناتش، یه فیلم کمدی به نظر میرسد، کمدی جسورانهای باشه و حرفهای زیادی واسه گفتن داشته باشه.
سام درخشانی، بانیپال شومون، بهاره کیان افشار، لیندا کیانی، شاهرخ فروتنیان، افسانه چهره آزاده، پریوش نظریه، علیرضا مهران، طوفان مهردادیان، رضا شیخ انصاری بازیگرانی هستن که در این فیلم به اجرای نقش پرداخته ان.
فهرست کامل عوامل پشت دوربین این پروژه سینمایی عبارتند از:
جفت و جور کننده: مجید شیخ انصاری، نویسنده فیلمنامه و کارگردان: مهدی علی میرزایی، مدیر تولید: سجاد رحیمی، مدیر برنامهریزی و دستیار اول کارگردان: حامد مختاری، مدیر فیلمبرداری: مسعود امینی تیرانی، صدابردار: مسیح سراج، طراح صحنه و لباس: حسین پیام سوری، طراح گریم: عباس عباسی، تدوین: محمد نجاریان، منشی صحنه: زهرا تحقیقی، عکاس: افرا شهباززاده، مدیر تدارکات: محمد ابراهیمی.
جون دار
در خلاصه داستان «جون دار» اومده: «بخدا اگه یه بار دیگه بگین شام چی شد، غذا چیه، همین وسط خودمو دار میزنم که غذاخوردن یادتون بره. بابا از گشنگی نمردین که؟!»
حسین امیری دوماری و پدرام امیری دو کارگردان جوون و تازه نفس فیلم هستن که پشتیبانی بزرگانی چون رخشان بنی اعتماد رو هم دارن چون که این بانوی سینمای کشورمون در همون اوایل شروع فیلمبرداری فیلم در لوکیشن فیلمبرداری حاضر شد و به صورت ظاهری یکی از سکانسها رو هم کارگردانی کرد.
جفت و جور کنندهای چون کامران مجیدی هم در کنار اونا وایس تاده و محض یادآوری اون فردیه که پیشتر «لاک قرمز» و «زرد» رو جفت و جور کنندگی کرده بود و هر دوی این فیلمها هم فیلم اولی کارگردانانشان حساب میشد.
از اینا مهمتر حضور امیر توسلی به عنوان آهنگساز فیلمه؛ فردی که اونو به واسطه ساخت موسیقی متن سریال شهرزاد میشناسیم و قدرت آهنگسازی اونو در فیلمهای سینمایی چون «نهنگ عنبر» و «دایره زنگی» هم شنیدهایم.
اسامی عوامل «جون دار» عبارتند از جفت و جور کننده: کامران مجیدی، نویسندگان: حسین امیری دوماروی، پدرام پورامیری و محمد داودی، مجری طرح: حسین فرضی زاد، مدیر تولید: احسان وحید، مشاور کارگردان: محسن قرایی، مدیر فیلمبرداری: هومن بهمنش، طراح صحنه و لباس: بابک کریمی طاری، طراح گریم: عباس عباسی، مدیر صدابرداری: طاهر پیشوایی، مدیر برنامه ریزی و دستیار اول کارگردان: هانیه بساتینی، مدیر تدارکات: نادر اژدری، منشی صحنه: نائله شریفی، فیلمبردار پشت صحنه: مانی مجیدی، عکاس: اردلان آزرمی و مشاور رسانه ای و مدیر روابط عمومی: میثم محمدی.
حمال طلا
فیلم حمال طلا در اول نام حباب زر رو یدک میکشید و چند ماهیه که تغییر اسم داده. داستان فیلم مضمونی اجتماعی داره و درباره شخصی به نام رضا هستش که از کارگاهش به مغازه خود طلا و جواهر حمل میکنه اما یه روز در بین راه از اون دزدی میشه. رضا از دوست خود کمک میگیرد تا بتونه طلاها رو جانشین کنه اما بازار نوسانات طلا شرایط رو بدتر میکنه. «امین آقا فرزانه» لات توبهکرده پایتخت هم در فیلم سینمایی «حمال طلا» اجرای نقش کرده.
فیلم حمال طلا مضمونی داره که این روزا با حال و هوای کشور شباهت بسیاری داره و شاید بشه گفت اولین اثریه که درباره نوسانات شدید بازار طلا و ارز ساخته شده و از همین نظر احتمال میرود که با استقبال خوب تماشاگران مردمی مواجه بشه.
تورج اصلانی فیلمبردار و جفت و جورکننده سینما واسه اولین بار وظیفه نویسندگی و کارگردانی این اثر رو رو دوش گرفته و به دلیل سابقه دور و درازی که در سینما داره به نظر میرسد بتونه از اولین تجربه خودش خوب استفاده کنه. سعید آقاخانی، پیام احمدی نیا، لطف الله سیفی، ژاله صامتی، امید روحانی، امین آقا فرزانه، علیرضا مهران، حسن زاهدی، داود محمدآبادی، محمود شفیع خانی، رضا شفیع خانی در این فیلم به اجرای نقش پرداختهان. اولین حضور جهانی این فیلم در جشنواره پوسان کره جنوبی بود که در بخش مسابقه با بقیه آثار به رقابت پرداخت.
دیدن این فیلم جرمه
فیلم پرحاشیه این لیست اثریه با نام «دیدن این فیلم جرمه» که با مضمونی سیاسی ساخته شده و در کمال تعجب هنوز به آخرین مرحله نرسیده. اونطور که سیمون سیمونیان مدیر دبیرخانه سیوهفتمین جشنواره ملی فیلم فجر به خبرنگاران گفته، هیات داوران فیلمی ۷۰ دقیقهای دیدن که شمایل کلی اثر رو نشون داده و سکانسهایی که هنوز به مرحله فیلمبرداری نرسیدند به صورت نوشتاری واسه اونا توضیح داده شده.
این واسه اولین باره که فیلمی با این حجم از ناقص بودن به لیست پایانی راه پیدا میکنه و تعداد کثیری از رسانهها می گن که «دیدن این فیلم جرمه» با رانت بازی و پشتیبانیها و دستهای پشت پرده وارد میدون رقابت شده.
رضا زهتابچیان «دیدن این فیلم جرمه!» رو به جفت و جورکنندگی محمد حمزهزاده ساخته. اون خود فیلمنامه اولین اثرش رو نوشته.
اسامی بازیگران فیلم یعنی لیندا کیانی، امید آقایی، حسین پاکدل، حمیدرضا پگاه. تنها داستانی که از فیلم در رسانهها درز شده هم جملات تبلیغاتی تیم مارکتینگ فیلمه: «فقط یه فیلم پنج دقیقهای میخواستم تا بعداً بتونم از زنم و دخترم دفاع کنم، ولی امونم ندادند… صدای آژیراشون داره نزدیک میشه… الان مثل مور و ملخ میریزن اینجا…»
روزهای نارنجی
روزای نارنجی هم مانند فیلم حمال طلا تازگیا تغییر نام داده و پیشتر با نام «واسطه» از اون یاد میشد. فیلم روزای نارنجی از یدونه و توک آثار این لیسته که پیشتر در جشنوارههای خارجی به اکران درآمده و افتخار آفرینی کرده. این فیلم در جشنوارههایی چون فستیوال بین المللی فیلم کلگری و فستیوال جهانی فیلم تورنتو و جشنواره بین المللی فیلم زوریخ و جشنواره فیلم سائوپولو برزیل به نمایش در اومده. روزای نارنجی هم اینکه در جشنوارههای فیلم در کشورای ایتالیا،،ترکیه و آلمان هم به اکران در اومده و در جشنواره بین المللی چنای در هند هم مورد استقبال منتقدین قرار گرفته. قراره فیلم یه هفته قبل از دهه فجر در جشنواره فیلم بلغارستان هم به نمایش در بیاد.
روزای نارنجی در جشنواره سینه ایران تورنتو لوح تقدیر بهترین بازیگر زن و بهترین فیلمنامه رو دریافت کرده و در اتفاق فیلم مانهایم هم برنده بهترین فیلم شده. هدیه تهرانی، علی مصفا، مهران احمدی، علیرضا استادی، ژیلا شاهی، رویا حسینی، صدف عسگری، لیلی فرهادپور، اکرم علمدار، امین گلستانه و سیامک ادیب بازیگران این فیلم هستن.
جالبه بدونین روزای نارنجی سال گذشته با نام قبلی خود یعنی واسطه واسه حضور در جشنواره فرستاده شده بود اما نتونست به رقابتها راه پیدا کنه و حالا امسال شانس حضور در جشنواره رو پیدا کرده. اونطور که هیات داوران میمی گن، سال گذشته فیلم مشکلهای زیادی داشته و امسال که تکمیل صد در صدی شده؛ تونسته بعد از بازبینی مورد تایید قرار بگیره.
زهر مار
جواد رضویان واسه اولین بار پشت دوربین قرار گرفته و می خواد مثل همتایانش یعنی رضا عطاران و مهران مدیری خودشو پشت دوربین هم آزمایش بزنه. اون از اواسط مرداد فیلم خود رو جلوی دوربین برد و تونسته که اونو براساس قولی که داده بود به جشنواره فیلم فجر برسونه. عبدالله اسکندری طراح گریم معروف کشورمون در این فیلم کنار جواد رضویان بوده و عکسهایی رو که در صفحه اینستاگرام خود از بازیگران و تستای گریمشون منتشر کرده نوید از یه هنرنمایی جانانه دیگه از اون میدن.
«زهرمار» جواد رضویان به شکل طنزی اجتماعی روایت می شه و سیامک انصاری، شبنم مقدمی، شقایق فراهانی، سیامک صفری، نسیم ادبی، برزو با ارزش، علی استادی، رضا رویگری، حسین محب اهری و سیامک ادیب از جمله بازیگران این فیلم هستن.
نگفته نمونه که جواد رضویان در سال ۱۳۸۹ واسه اولین بار عزمشو جزم کرد طعم کارگردانی یه اثر سینمایی رو بچشد و اثری با نام کمی «شیرین، بسی فرهاد» رو ساخت که هیچگاه رنگ اکران به خود ندید. پیمان عباسی در اون فیلم هم نقش فیلمنامه نویس رو برعهده داشت و داستانی ساخته بود مبنی بر زندگی دو دختر جوون که واسه پس گرفتن میراث خانوادگی شون از چنگ دو مرد، دست به نقشه های عجیب و غریبی میزنن. با این حال کمی شیرین و بسی فرهاد به دلایل نامعلوم هیچگاه پخش نشد و حالا تیم دو نفره عباسی و رضویان اثر دیگری با نام زهر مار رو جلوی دوربین بردهان. جواد رضویان سابقه کارگردانی در سریالهای تلویزیونی رو داره و از دیگر کارگردانان حاضر در این لیست آشنایی بیشتری با صندلی کارگردانی داره.
پیمان عباسی که فیلمنامه فیلم رو نوشته پیشتر در سریال قلب یخی و یا فیلمهایی چون توفیق اجباری و پرتقال خونی خودشو نشون داده و به نظر میرسد که سبک کمدی موقعیتی که به گفته خودش در زهر مار خلق کرده، بتونه وجهه جدیدی از بازیگر طنز کشورمون رو به ما نشون بده.
سونامی
بهرام رادان در فیلم «سونامی» در نقش یه تکواندوکار فرو رفته و همین موضوع میتونه به تنهایی دلیلی واسه دیدن این فیلم باشه. البته جدا از این موضوع اینکه میلاد صدرعاملی پسر رسول صدرعاملی در مسند کارگردانی فیلم قرار گرفته و پدرش هم جفت و جور کنندگی اثر رو رو دوش گرفته میتونه دلیلی دیگه واسه تماشای فیلم باشه. بهرام رادان، مهرداد صدیقیان، رعنا آزادیور و محمدرضا غفاری در این فیلم به اجرای نقش می پردازن.
میلاد صدرعاملی با سینما و کارگردانی بیگانه نیس و در آثاری از پدرش مثل «دختری با کفشهای کتانی» و «دختری به نام آیدا» نقش دستیار کارگردان رو اجرا کرده.
هادی ساعی تکواندوکار کشورمون هم در این فیلم حضور داره و اونو یه درام ورزشی معرفی میکنه؛ ژانری که در سینمای ایران کمتر شناخته شده و امیدهای زیادی واسه زنده کردن این سبک از فیلمسازی به طرف سونامیه. به قول هادی ساعی «خیلی از مردم هستن که به سختیای یه ورزش حرفه ای واقف نیستن، پشت صحنه تمرینای سخت، فشارها و استرسا رو نمی بینن. من فکر می کنم که «سونامی» می تونه مردم رو با اون زاویه ها آشنا کنه.»
جفت و جور کننده فیلم هم علی سرتیپیه که در سینمای کشورمون چهره شناخته شدهایه و مدیریت فیلمیران رو رو دوش داره و تازگیا با پردیس سینمایی کوروش خود هم غوغایی در گیشه سینماها به پا کرده. سرتیپی شک نداشته باشین با دلایل خاص خود روی فیلمی سرمایهگذاری میکنه و از همین جهت میتونه به موفقیت این فیلم از همین الان اطمینان داشت.
دیگه عوامل سونامی عبارتند از:
جفت و جور کننده: علی سرتیپی، مشاور کارگردان: پرویز شهبازی، مدیر فیلمبرداری: پیمان شادمانفر، مدیر صدابرداری: مهران ملکوتی، طراح چهره پردازی: عباس عباسی، طراح صحنه: امیرحسین حداد، طراح لباس: غزاله معتمد، دستیار اول کارگردان و مدیر برنامه ریزی: درنا مدنی، منشی صحنه: غزل رشیدی، سرپرست گروه کارگردانی: محمدرضا صدرعاملی، جانشین تولید: حسن صفری، عنوان بندی و گرافیک: اوژن حقیقی، مدیر تدارکات: عماد طاهری، عکاس: نوشین جعفری، فیلمبردار پشت صحنه: ریحانه طراوتی.
مسخره باز
علی مصفا در مقام جفت و جور کننده فیلم حضور داره و همایون غنی زاده که اونو بیشتر از صحنه تئاتر میشناسیم تصمیم گرفته تا اولین فیلمش رو در کنار اون کارگردانی کنه.
اون پیشتر نمایشهای معروف و محبوبی چون «آگاممنون»، «در انتظار گودو»، «ملکه زیبایی لینین»، «کالیگولا» رو روی صحنه برده و حالا در مسخره باز به یه داستان جدی روی آورده که خلاصه اونو هم به جشنواره اینجور معرفی کرده: تو پرورشگاه صدام می کردن مسخره باز! اما من مشت محکمی حواله صورت یکیشون کردم تا داستان رو شروع کنم.
در فیلم مسخره باز بازیگران بزرگی نقش آفرینی میکنن و تیم نورانی بازیگری فیلم میتونه به تنهایی برگ برنده فیلم باشه. افراد مشهوری چون علی نصیریان، صابر ابر، و هدیه تهرانی چند تن از این بازیگران هستن و در کنار هم قرار گرفتن اونا میتونه هر تماشاگری رو کنجکاو به دیدن فیلم کنه.
گفتنیست قرار بود به جای صابر ابر، نوید محمدزاده در این نقش فرو بره که بنا به دلایلی از پروژه بی خیال شد و جای خود رو به صابر ابر رساند.
برعکس
بچه حاشیه ساز مسعود کیمیایی بعد از بازیگری در چندین اثر می خواد که خودشو در مقام کارگردانی آزمایش بزنه. جفت و جور کننده فیلم اون مسعود کیمیاییه و این پدر حامی بچه در چند سکانس از فیلم هم به طور افتخاری بازی کرده. اونطور که بعضی از خبرنگاران میمی گن صحنههایی که کیمیایی در اونا بازیگری میکنه به طور مشترک با ناصر ملک مطیعی فیلمبرداری شده و می تونیم تماشاگر دو تن از بزرگان سینمای قبل از انقلاب تو یه قاب تصویر امروزی باشیم. از جمله دیگه بازیگران این فیلم میتوان به اکبر زنجانپور، بابک حمیدیان و علیرضا کمالی اشاره کرد.
پولاد کیمیایی در نشستهای خبری این فیلم اعلام کرده که ژانر مهیج رو در اولین فیلم سینمایی خود انتخاب کرده؛ ژانری که در بدنه سینمای کشورمون مهجور باقی مونده و خیلی به اون پرداخته نشده. بخش بزرگ این فیلم جاده ایه و در جاده های دور و بر تهران جلوی دوربین میره. فیلمبرداری فیلم سینمایی «برعکس» حدود ۲ ماه و نیم زمان برده و بعضی از لوکیشنهای اون در کارخانه بسته شده ارج بوده.
برعکس که فیلمنامه اش به وسیله پولاد کیمیایی نوشته شده، قصه پسری به نام سالاره که به همراه دوستش تعمیرگاهی سیار داره و ماشینای قدیمی رو تعمیر می کنه.
اون با بحران هویتی روبروست و سوالای زیادی در ذهنش داره تا اینکه پس از چند سال پدرش پیدا می شه.
پدر، پسر رو به آدرسی فرا می خواند.
یلدا
علی مصفا در بخش نگاه نو دو فیلم رو به عنوان جفت و جور کننده داره و یلدا که اولین اثر مسعود بخشی به حساب میرود، دومین اثریه که اون در ساخت اون نقش داره.
البته در اینکه مسعود بخشی به عنوان یه فیلم اولی انتخاب شده انتقادات زیادی وارده چون که اون مدتها پیش مستند مشهور تهران انار نداره رو ساخته و فیلم پرحاشیه یه خونواده محترم رو هم در کارنامه هنری خود داره.
موضوع اصلی این فیلم دور محوریت مسائل قرآنیه و به گفته جفت و جور کننده فیلم با داستانی درباره درباره کظم غیظ روبرو هستیم.
فیلم درباره افرادیه که می تونن بر عصبانیت خود مسلط شن و براساس یه درس قرآنی این فیلم ساخته شده و داستان اصلی اون درباره ۲ زنه که به دلایلی روبروی هم قرار می گیرن.
بخشی که با فیلم «یه خونواده محترم» صدای اعتراض خیلی از اصولگرایان و دولتمردان رو در آورده بود و به مشکینمایی علیه جنگ ایران و عراق متهم شد، حالا بعد از سالها دوباره پشت دوربین برگشته و این بار اثری با مضمون مذهبی رو واسه فیلم خود انتخاب کرده. به گفته بخشی موضوع اصلی «یلدا» هم درباره تولد و مرگه و اون امیدواره که با در نظر گرفتن آیات قرآن و توجه به مفاهیم دینی، فیلمی دوست داشتنی و مورد پسند مخاطب ارائه دهد. مسعود بخشی با اینکه دو فیلم جنجالی ساخته اما به دلیل اینکه تا حالا هیچ اثری از اون در کشور به اکران در نیامده به عنوان یه فیلم اولی در بخش نگاه نو شرکت کرده.